ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများသည် ယူကေ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေစဉ် ဆိုးဝါးလှသော လူမျိုးခွဲခြားမှု၊ လိင်ပိုင်းအနှောင့်အယှက်ပေးမှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း အစီရင်ခံစာ အသစ် က အတည်ပြုလိုက်သည်။ ယူကေ အစိုးရအနေဖြင့် ဤကဲ့သို့ဖြစ်ပျက်နေသည့် အကြောင်းကို အခွင့်သာစေသည့် မိမိတို့၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး စည်းမျဥ်းပါ လစ်ကွက်ဟာကွက်များကို ပိတ်ပစ်ရမည်ဟု ITF က ပြောလိုက်သည်။
“ဒီအစီရင်ခံစာဟာ ယူကေရဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ဥပဒေတွေနဲ့ ပင်လယ်ရေကြောင်း ဥပဒေတွေအကြားမှာ ဟတ်စပ်မှုမရှိတဲ့ မရှင်းမလင်းအချက်တွေကို အတည်ပြုလိုက်တယ် - နောက်ဆုံးတော့ ငါးဖမ်းတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ အနစ်အနာခံရတာပဲဖြစ်တယ်၊” ဟု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အလုပ်သမားများ အဖွဲ့ချုပ် ( International Transport Workers’ Federation (ITF)) ၏ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး Stephen Cotton က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒီဖရိုဖရဲဖြစ်ရပ်ကြောင့် သင်္ဘောသားများ ကူးပြောင်းဗီဇာအရ ‘တရားဝင်’ ရောက်ရှိလာတဲ့ ထိလွယ်ခိုက်လွယ်တဲ့ သင်္ဘောသားတွေအပေါ်မှာ သင်္ဘောပိုင်ရှင်တွေရဲ့ ခေါင်းပုံဖြတ်မှု အဖြစ်သာ မုန်တိုင်းတစ်ရပ်အဖြစ် ဖန်တီးခဲ့ပါတယ်။”
Cotton သည် University of Nottingham’s Rights Lab ဟုအမည်တွင်သော အစီရင်ခံစာကို ကြိုဆိုလက်ခံခဲ့သည်၊ ၎င်းအစီရင်ခံစာကြောင့် ယူကေ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းရှင် အချို့လက်ထဲတွင် ငါးဖမ်း ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ ကြုံတွေ့နေရသည့် လုပ်အားခေါင်းပုံဖြတ်မှုကို ဖော်ထုတ်ပေးသည့် အထောက်အထားအဖြစ် အလေးသာပါသည်။
“ဒီစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေး အစီရင်ခံစာဟာ ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေအတွက် သင်္ဘောသား ကူးပြောင်းဗီဇာ အသုံးပြုမှုကို အဆုံးသတ်ပေးဖို့အတွက်အပြင် ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို မတော်မတရား ပြုကျင့်မှုတွေကနေ ပိုပြီးကာကွယ်ပေးမယ့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သား ဗီဇာလို စနစ်တစ်ရပ်ဆီ ကူးပြောင်းပေးဖို့ ယူကေ အစိုးရအပေါ် ITF ၏ တောင်းဆိုမှု ကို ပိုမိုတွန်းအားပေးပါတယ်၊” Cotton က ပြောကြားခဲ့သည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ နှင့် အောက်တိုဘာလ အကြားတွင် University of Nottingham Rights Lab က ယူကေ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ကဏ္ဍတစ်ခုလုံးရှိ သင်္ဘောဝန်ထမ်းများအတွက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာ အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပထမဦးဆုံးအကြိမ် သီးခြားလွတ်လပ်သော အောက်ခြေအဆင့် လေ့လာမှု ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် စစ်တမ်း ၁၀၈ ခုကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ပြီး ယူကေ၊ အီးယူ၊ ဗိလစ်ပိုင်၊ ဂါနာ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ အိန္ဒိယနှင့် သိရိလင်္ကာ နိုင်ငံတို့မှ ငါးဖမ်းလုပ်သား ၁၆ ယောက်ကို လူတွေ့မေးမြန်းခဲ့သည်။
အဓိကကျသည့် တွေ့ရှိချက်များ
Nottingham က လျစ်ဟဖော်ပြလိုက်သည်မှာ-
- ငါးဖမ်းလုပ်သားများ၏ 35% သည် လူမျိုးခွဲခြားခြင်းနှင့် လိင်ပိုင်း အကြံဖက်မှု အပါအဝင် ပုံမှန် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု ကြုံတွေ့ရကြောင်း သတင်းပို့ထားသည်
- ယူကေ ငါးဖမ်းသင်္ဘောများပေါ် လုပ်ကိုင်နေသည့် ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ ပျမ်းမျှ တစ်နာရီ လုပ်ခမှာ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အနည်းဆုံး လုပ်ခထက် သုံးဆခန့် နိမ့်ကျနေသည့် £3.51 ဖြစ်ကြောင်း
- စစ်တမ်းဖြေဆိုသူများ၏ 19% သည် အတင်းအကျပ် အလုပ်ခိုင်းစေမှုနှင့် နှိုင်းယှဥ်လောက်သည့် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာ အခြေအနေများကို သတင်းပိုးထားသည်
- ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ 18% မှာ ၎င်းတို့၏ အလုပ်ကန်ထရိုက်စာချုပ်တွင် မပါဝင်သည့် သင်္ဘောပေါ်တွင် အလုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းမှာ ၎င်းတို့၏ ကူးပြောင်းဗီဇာ၏ သတ်မှတ်ချက်များကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချိုးဖောက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်
- ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အလွန်အကျွံအလုပ်နာရီများလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း စာချုပ် (The Work in Fishing Convention) ဖြစ်သည့် – အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမား အဖွဲ့အစည်း စာချပ် (International Labour Organization (ILO) Convention C188) (ယူကေနိုင်ငံက ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ထိုးအတည်ပြုထားသည်) ကို ချိုးဖောက်၍ဖြစ်သည်ကို အောက်ပါအတိုင်း သတင်းပို့ထားသည်-
- 60% မှာ အလုပ်ဆိုင်းတစ်ခုလျှင် အနည်းဆုံး ၁၆ နာရီ အလုပ်လုပ်ရကြောင်း သတင်းပို့ထားသည်
- လုပ်သား ၃ ယောက်လျှင် ၁ ယောက်မှာ အလုပ်ဆိုင်းတစ်ခုလျှင် နာရီ ၂၀ ကျော် လုပ်ကိုင်ရကြောင်း သတင်းပို့ထားသည်
- ငါးဖမ်းလုပ်သား (ယူကေနိုင်ငံသားများ အပါအဝင်) 60% ကျော်တို့ပြောဆိုခဲ့သည်မှာ ၎င်းတို့အနေဖြင့် နာမည်ပျက်စာရင်းသွင်းခံရမည်ကို ကြောက်ရွံ့သောကြောင့် မကျေနပ်ချက်အသစ်တို့ကို မည်သည့်အခါမျှ သတင်းမပို့ကြပါ
- ဥရောပ စီးပွားဆိုင်ရာ နယ်မြေ (European Economic Area (EEA)) ပြင်ပမှ ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား 100% တို့ကို ယူကေနိုင်ငံတွင်းသို့ သင်္ဘောသားများ ကူးပြောင်း ဗီဇာများဖြင့် ခေါ်သွင်းလာခဲ့ကြသည်
ကူးပြောင်း ဗီဇာများမှာ ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် လုံးဝ သင့်တော်မှု မရှိပါ – အရေးပေါ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု လိုအပ်သည်
The Rights Lab အစီရင်ခံစာက လှစ်ဟဖော်ထုတ်သည်မှာ ဥရောပ စီးပွားဆိုင်ရာ နယ်မြေ (European Economic Area (EEA)) ပြင်ပမှ ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို အခြား ဥရောပ ငါးဖမ်းလုပ်သားများ၏ လစာငွေ အစိတ်အပိုင်း အနည်းအကျဥ်းလောက်သာ ပေး၍အလုပ်ခိုင်းကြသည် အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အလုပ်ရှင်များမှာ ဗီဇာစနစ်ကို အသုံးချ၍- လုပ်သားများကို မဖွယ်မရာသော သင်္ဘောသားများ ကူးပြောင်းဗီဇာဖြင့် ခေါ်သွင်းလာခြင်းအား အသုံးပြုခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။
ကူးပြောင်းဗီဇာ တစ်လွဲအသုံးချမှုကို ဤအပတ်၌ ITF ကြောင့် ၎င်း၏ အလုပ်သမား ခေါင်းပုံဖြတ်မှုဆီသို့ ဦးတည်သည့် တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်း- ယူကေ ငါးဖမ်းသင်္ဘောများပေါ်တွင် ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ခေါင်းပုံဖြတ်ရန် ကူးပြောင်းဗီဇာ ဟာကွက်များအား မည်သို့ အသုံးချနေပုံ အစီအရင်ခံစာတွင် လှစ်ဟဖော်ထုတ်ထားသည်။
ITF ၏ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ကျွမ်းကျင်သူဖြစ်သည့်အပြင် ITF ကူးပြောင်းဗီဇာ အစီရင်ခံစာ ရေးသားသူဖြစ်သည့် Chris Williams က Rights Lab သုတေသန အသစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်ပြခဲ့သည်မှာ- “ယူကေ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ကဏ္ဍမှာ အလုပ်လုပ်ဖို့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို ခေါ်သွင်းလာဖို့အတွက် သင်္ဘောသားများ ကူးပြောင်းဗီဇာတွေဟာ လုံးဝ မသင့်တော်ပါဘူး။ ဒီအံ့မခန်းလောက်တဲ့ တွေ့ရှိမှုတွေက ရှင်းပါတယ်၊ ငါးဖမ်းသင်္ဘော ပိုင်ရှင်အတော်များများဟာ ငါးဖမ်းသမားတွေအပေါ်မှာ သူတို့ရဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အခြေအနေကြောက်ရွံ့မှုကို အသုံးချနေကြပါတယ်၊ ဒီနိုင်ငံခြား လုပ်သားတွေရဲ့ ထိလွယ်ခိုက်လွယ်တဲ့ အခြေအနေကို ခေါင်းပုံဖြတ်ဖို့နဲ့ ငွေနည်းနည်းပေးပြီး ဒေသခံလုပ်သားတွေထက်ပိုပြီး အချိန်ကြာကြာနဲ့ အလုပ်များများခိုင်းဖို့အတွက် ခေါင်းပုံဖြတ်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်၊” ဟု သူကပြောကြားခဲ့သည်။
“ငါးဖမ်းသမားတွေဟာ တကယ်လို့ သူတို့တတွေ တိုင်ကြားရင် ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ သင်္ဘောက ထွက်သွားဖို့ ကြိုးစားရင် ခဏတစ်ဖြုတ်ကမ်းခြေတက်ပြီး ခေတ္တနေဖို့ ဒါမှမဟုတ် မတရားမှုကို တိုင်ဖို့လုပ်ရင် သူတို့ကို ဒီယူကေနိုင်ငံကနေ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးမယ် ဒါမှမဟုတ် လုပ်ငန်းမှာ နာမည်ပျက် စာရင်းသွင်းခံမယ်လို့ ကြောက်ရွံ့နေကြပါတယ်။ အဲ့ဒါဟာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဘဲ လက်မခံနိုင်ပါဘူး၊ ဒီအလုပ်သမားတွေဟာ အစိုးရရဲ့ အကာအကွယ်ပေးတဲ့ စက်ကွင်းကနေ လွတ်ထွက်နေကြတယ်၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဌာနဆိုင်ရာတွေနဲ့ ဒီလစ်ကွက်ဟာကွက်တွေကို ပိတ်ပစ်ဖို့ ဆက်တိုက် ပျက်ကွက်မှုတွေအကြားမှာ ရှင်းလင်းမှု နည်းပါးတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်၊ အဲ့ဒါဟာ ဒီလို ခေါင်းပုံဖြတ်မယ့် ဒီလိုကွင်းဆက်ကို ဖန်တီးပေးစေတယ်၊” ဟု Williams က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
Stephen Cotton က အဆုံးသတ်မိန့်ကြားခဲ့သည်မှာ- “လူကုန်ကူးတာနဲ့ အတင်းအကျပ် အလုပ်ခိုင်းစေမှုတွေဟာ ယူကေနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ဖို့ ခေါ်သွင်းခံရတဲ့ ဖိလစ်ပိုင်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ အိန္ဒိယနှင့် ဂါနာ ငါးဖမ်းလုပ်သားတွေအတွက် ဆက်လက်ပြီး ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ရပ်ဖြစ်နေပါလိမ့်မယ် – ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဒါကို နစ်ပေါင်းများစွာ မီးမောင်းထိုးပြနေဆဲပါ။
“ဒီလုပ်ရပ်ကို ယူကေနိုင်ငံက ရှင်းပေးဖို့ လုပ်ရမယ့်အချိန်တန်ပါပြီ၊” ဟု Cotton က ပြောကြားခဲ့သည်။
Nottingham Rights Lab အစီရင်ခံစာအတွက် လူတွေ့မေးမြန်းခံရသော ငါးဖမ်းသမားများထံမှ ပြောကြားချက်များ
- “သင်္ဘောပိုင်ရှင် ပြောသည်ကို ကြားခဲ့ရတယ်။ ဒေသခံလုပ်သား တစ်ယောက်ရဲ့ လုပ်ခနှုန်းနဲ့ နိုင်ငံခြား လုပ်သား ၂-၃ ယောက်ကို ရနိုင်တယ်။”
- “ကျနော် ငွေချေးခဲ့ပါတယ် … ပြီးတော့ ဂါနာနိုင်ငံကို ပြန်လာတဲ့အခါမှာ အကြွေးပြန်ဆပ်ခဲ့ရပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော် ခြောက်လ နောက်ကျပြီးမှ ပြန်ရတယ်၊ အဲ့ဒီ့တော့ ပိုပြီးအကြွေးများများ တင်ခဲ့ရတယ်။ သူတို့ပြောတာကတော့ ကျနော် အကြွေး 17,000 cediပြန်ဆပ်ရမယ်ဆိုတယ်။ တကယ်တော့ အကြွေးက 10,000 cedi ဘဲဖြစ်ရမှာပါ။ ကြည့်လေ၊ ကျနော် မပြန်နိုင်တာကြောင့် အကြွေး 7,000 cediဖြစ်သွားတယ်။”
- “ယူကေနိုင်ငံမှာ နောက်တစ်ခါ အလုပ်လုပ်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ခေါင်းကိုငုံ့ပြီး ဆက်လုပ်ဖို့ဆိုတာက မလုပ်ဘူးလို့ပြောတာထက် ပိုပြီးလွယ်ကူပါတယ်။ ”
- “ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲ့ဒီ့ ဗီဇာကြောင့်ပါဘဲ၊ သင့်အနေနဲ့ အဲ့ဒီ့သင်္ဘောပေါ်မှာ နေရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ အကူအညီတောင်းဖို့ အဲ့ဒီ့သင်္ဘောပေါ်က ဆင်းရင် သင် အလုပ်လုပ်လို့ မရနိုင်တော့ဘူး။ ငွေမရှိဘဲ သင် ဒီအတိုင်းဘဲ စောင့်နေရမယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင် အကူအညီတောင်းရင် သူတို့က အေဂျင်စီရုံးကို ဖုန်းဆက်ပြီး သင် ဗီဇာကို ချိုးဖောက်တယ် ပြောမယ်၊ ပြီးတော့ အိမ်ပြန်ဖို့ ခရီးစရိတ် သင်ဘဲ ပေးရပါလိမ့်မယ်။”
ပြီးပြီး
တည်းဖြတ်သူများသို့ အမှာစာများ-
- ခေါင်းပုံဖြတ်ခြင်းကို အပြစ်မပေးဘဲ လွတ်မြောက်ပေးလိုက်မလို့လား။ – ယူကေ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း၌ အလုပ်သမား ခေါင်းပုံဖြတ်မှု အထောက်အထားတင်ပြခြင်းကို University of Nottingham Rights Lab က စီစဉ်တင်ပြပြီး ဤနေရာတွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။
- အလုပ်သမား ခေါင်းပုံဖြတ်မှုဆီ တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်း- ယူကေ ငါးဖမ်းသင်္ဘောများပေါ်တွင် ငါးဖမ်းရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ခေါင်းပုံဖြတ်ရန် ကူးပြောင်းဗီဇာ လစ်ကွက်ဟာကွက်များအား မည်သို့အသုံးချနေပုံ ဆိုသည့် ITF အစီရင်ခံစာကို ဤနေရာတွင် ဒေါင်းလုဒ်ဆွဲနိုင်သည်။
ITF အကြောင်း- အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အလုပ်သမားများ အဖွဲ့ချုပ် (The International Transport Workers’ Federation (ITF)) သည် ကမ္ဘာ့ဦးဆောင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အာဏာပိုင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသည့် ဒီမိုကရေစီဆန်ဆန် အဖွဲ့ဝင်-ဦးဆောင်သည့် စုပေါင်းအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာ ဘဝများကို ပိုမိုတက်တက်အောင်လုပ်ရန် ဇောက်ချ၍ တိုက်ပွဲဝင်ပါသည် - နိုင်ငံပေါင်း 147 နိုင်ငံမှ ကုန်သွယ် သမဂ္ဂများကို ၎င်းတို့၏ အဖွဲ့ဝင်များအတွက် အခွင့်အရေးများ၊ တန်းတူရှိမှုနှင့် တရားမျှတမှု ရရှိရေးအတွက် ဆက်စပ်ပေးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သင်္ဘောသား တစ်သန်းကျော် အပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းကဏ္ဍရှိ အလုပ်လုပ်ကိုင်သည့် အမျိုးသမီး အမျိုးသားပေါင်း သန်း 20 နီးပါးအတွက် ပြောဆိုသံဖြစ်ပါသည်။
မီဒီယာ အဆက်အသွယ်- media@itf.org.uk +44 20 7940 9282
မွတ္ခ်က္အသစ္မ်ားတင္ျခင္း